Rzepak Wiadomości ogólne Właściwości biologiczne rzepaku
Właściwości biologiczne rzepaku

właściwości rzepaku Formę rzepaku jarego od ozimego odróżnia się na podstawie owłosienia pierwszego liścia. U rzepaku ozimego jest on nieowłosiony lub ma bardzo mało włosków na przykład od 0-5, gdy u jarego jest owłosiony, a ilość włosków wynosi 10-20. Możemy to zaobserwować po 4-6 dniach pod mikroskopem stożek wzrostu w temp 16°C i przy oświetleniu żarówką 200W w odległości 60 cm, gdy liść ma wielkość 1-1,5 mm.

 

Różnice te zanikają po 10-14 dniach. Nasiona rzepaku są bardzo wrażliwe na wysychanie wskutek braku wody podczas kiełkowania. Napęczniałe nasiona są odporne na działanie niskich temperatur. Optymalna temperatura kiełkowania rzepaku wynosi 25-30°C. Wschody przy odpowiednim zaopatrzeniu w wodę obserwuje się już po trzech dniach. Zazwyczaj rzepak ozimy wschodzi w sierpniu po jednym tygodniu, jary na wiosnę wschodzi po 2-3 tygodniach. Korzonek zarodkowy pierwszy zaczyna rosnąć przed łodyżką zarodkową, dając początek korzeniowi głównemu. Liścienie rzepaku są wynoszone nad powierzchnię gleby i pełnią role narządów asymilacyjnych, to taki typ kiełkowania nazywamy kiełkowaniem epigeicznym. Korzonek zarodkowy zakończony jest czapeczką i wbija się w glebę tworząc korzeń palowy. Strefa przejściowa między łodyżką,  a korzonkiem nazywamy szyjką korzeniową, która przed zimą osiąga długość do  2 cm. Korzeń palowy przed zimą ma długość około 50-60 cm, a w pełni wzrostu 150-300 cm. Korzeń palowy jest silnie rozgałęziony, a w szczególności w warstwie ornej.

Rzepak siany zbyt wcześnie łatwo się jarowizuje i tworzy pędy kwiatostanowe przed zimą. Pędy te przemarzają i giną. Normalnie rzepak przed zimą tworzy rozetę na jesieni, potem przed zimą następuje zahamowanie wzrostu, a pędy kwiatowe tworzą się na wiosnę. Natomiast rzepak jary zaraz po utworzeniu rozety tworzy pędy kwiatowe. Rozgałęzienia zaczynają się na krótko przed kwitnieniem. Rzepak zaczyna kwitnąć od podstawy grona wierzchołkowego. Grona kwiatowe w bocznych pędach zaczynają kwitnąć nieco później od grona wierzchołkowego. Grono zakwita od dołu, a kwiaty położone najwyżej rozwijają się najpóźniej. Kwiaty są obupłciowe przedsłupne, zatem słupek dojrzewa wcześniej od pręcików. Zapylenie możliwe jest tylko pyłkiem kwiatów starszych, których pylniki otworzyły się wcześniej. Grono kwitowe przekwita w pełni w ciągu 28-38 dni, a cała roślina w ciągu 45 dni. U rzepaku następuje samo- i obco zapylenie, kwiaty są odwiedzane przez liczne owady. Kwiaty rzepaku więdną zazwyczaj po 3-4 dniach. Przebieg kwitnienia wygląda mniej więcej tak, wieczorem górne płatki zaledwie wystają z działek kielicha, a już następnego dnia rano, około godziny 5 rano kwiat się otwiera. Pyłek zaczyna się obsypywać około godziny 8-9 rano, o godzinie 18-19 kwiat  zaczyna się zamykać, a o 20 jest zamknięty. Następnego dnia kwiat się otwiera pylniki opróżnione obumierają, a płatki obumierają dopiero po 3-4 dniach.

Owocem rzepaku jest łuszczyna. Jest to owoc dwukomorowy, wielonasienny, utworzony z dwóch owocolistków rozdzielony na połowy środkową przegrodą, do której przyczepione są nasiona. Przy dojrzewaniu łuszczyna pęka podobnie do strąka wzdłuż dwóch szwów na dwie łupiny. Obie łupiny odpadają.

 

Sonda

Jaki szkodnik jest największym zagrożeniem dla rzepaku?